REHBERLİK NEDİR?

Rehberlik, bireyi tanımak ve kendisine tanıtmaktır. Kişinin kendi problemlerini kendisinin çözmesi, gerçekçi kararlar alması, yetenek ilgi ve isteklerini geliştirmesi, kendisiyle uyum içinde olması ve böylece kendini gerçekleştirebilmesi için yapılan sistemli, bilimsel ve profesyonel yardım sürecidir.

Psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin temelinde bireye acımak, onu kayırmak, sıkıntıya düştüğünde bireye kol kanat germek gibi bir anlayış yoktur. Rehberlik hizmetlerinin anlayışında birey güçlü ve değerli bir varlıktır.

Sosyal, duygusal, zihinsel ve hatta fiziksel nitelik gösteren her türlü gelişim durumu, mesleki, eğitsel ve tüm kişisel durumlar psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmetlerinin konularıdır.

Psikolojik danışma ve rehberlik yardımı ile birey sahip olduğu gücü kullanma ve geliştirme imkânına kavuşur.

Rehberlik, her bireyin kendi ilgi, yetenek istek ve kişiliğinin kuvvetli ve zayıf yanlarını tanımasına yardım etmektir. Rehberliğin temel amacı "bireyin, kendini gerçekleştirmesine yardım etmektir" şeklinde tanımlayabiliriz.

Bu açıklamalardan yola çıkarak rehberliğin amacı olarak belirtilen kendini gerçekleştirmenin tanımını yapabiliriz.

Kendini gerçekleştirme, bireyin sahip olduğu potansiyeli tam anlamıyla ortaya çıkararak, kendi yeteneklerini, ilgilerini ve değerlerini en üst düzeyde kullanması ve yaşamını anlamlı bir şekilde sürdürmesi sürecidir. Bu kavram, özellikle Abraham Maslow'un İhtiyaçlar Hiyerarşisi teorisinde en üst basamakta yer alır ve insanın en temel ihtiyaçlarını (fizyolojik, güvenlik, sevgi, saygınlık gibi) karşıladıktan sonra ulaşabileceği en yüksek hedef olarak kabul edilir.

Kendini Gerçekleştirmenin Özellikleri:

Maslow, kendini gerçekleştiren bireylerin bazı ortak özelliklere sahip olduğunu belirtmiştir. Bu özellikler şunlardır:

1. Gerçekçilik: Kendini gerçekleştiren bireyler, kendilerini ve çevrelerini olduğu gibi kabul ederler. Gerçeklerden kaçmak yerine, onlarla yüzleşirler.
2. Kendini Kabul: Kendi güçlü ve zayıf yönlerini bilirler ve kendilerini oldukları gibi kabul ederler.
3. Özerklik: Başkalarına bağımlı olmadan kendi kararlarını alabilirler ve kendi yollarını çizebilirler.
4. Yaratıcılık: Hayata yaratıcı bir şekilde yaklaşırlar ve problemlere özgün çözümler üretirler.
5. Derin İlişkiler: Başkalarıyla derin, anlamlı ve samimi ilişkiler kurarlar.
6. Demokratik Yapı: İnsanlara karşı açık fikirli ve hoşgörülüdürler. Farklılıklara saygı gösterirler.
7. Hedef Odaklılık: Yaşamlarında bir amaç duygusu vardır ve bu amaç doğrultusunda hareket ederler.
8. Doğal ve Spontane Davranış: Kendilerini olduğu gibi ifade ederler, yapmacık davranışlardan uzaktırlar.
9. Yaşamdan Zevk Alma: Hayatın küçük anlarından bile keyif alırlar ve yaşamı bir bütün olarak kucaklarlar.
10. Üst Düzey Farkındalık: Kendilerini, çevrelerini ve evreni anlamaya yönelik derin bir merak ve farkındalık sahibidirler.

---

Kendini Gerçekleştirme Süreci:

Kendini gerçekleştirme, bir anda ulaşılan bir durum değil, yaşam boyu devam eden bir süreçtir. Bu süreç şu adımları içerebilir:

1. Kendini Tanıma: Bireyin kendi yeteneklerini, ilgilerini, değerlerini ve sınırlarını fark etmesi.
2. Potansiyeli Keşfetme: Sahip olduğu yetenekleri ve becerileri ortaya çıkarmak için çaba göstermesi.
3. Amaç Belirleme: Yaşamında anlamlı hedefler belirlemesi ve bu hedeflere ulaşmak için çalışması.
4. Özgür İrade: Kendi kararlarını özgürce alabilmesi ve bu kararların sorumluluğunu üstlenmesi.
5. Sürekli Gelişim: Kendini sürekli olarak geliştirmeye ve öğrenmeye açık olması.

---

Kendini Gerçekleştirmenin Önündeki Engeller:

• Temel ihtiyaçların karşılanmaması (örneğin, güvenlik, sevgi, saygınlık gibi).
• Özgüven eksikliği ve kendini değersiz hissetme.
• Toplumsal baskılar ve beklentiler.
• Korku, kaygı ve başarısızlık korkusu.
• Kendini tanımama ve potansiyelini fark etmeme.

---

Kendini Gerçekleştirmenin Önemi:

• Bireyin yaşamına anlam ve amaç katar.
• Kişisel tatmin ve mutluluk sağlar.
• Topluma katkıda bulunan, üretken bireyler yetişmesine yardımcı olur.
• Bireyin kendiyle ve çevresiyle barışık olmasını sağlar.

Kendini gerçekleştirme, insanın kendi potansiyelini keşfederek yaşamını dolu dolu yaşamasını sağlayan bir süreçtir. Bu süreç, bireyin hem kendisi hem de çevresi için daha anlamlı bir yaşam sürdürmesine olanak tanır.

 

REHBERLİĞİN İŞLEVLERİ NELERDİR?

Rehberliğin işlevleri, bireylerin kişisel, eğitsel ve mesleki gelişimlerini desteklemek amacıyla çeşitli alanlarda hizmet sunmayı içerir. Bu işlevler, bireyin kendini tanıması, potansiyelini gerçekleştirmesi ve yaşamını daha etkili bir şekilde yönetmesi için temel bir çerçeve oluşturur. Rehberliğin başlıca işlevleri şunlardır:

---

1. Bireyi Tanıma İşlevi:

• Bireyin ilgi, yetenek, değer, kişilik özellikleri ve ihtiyaçlarını belirlemeye yönelik çalışmalar yapılır.
• Testler, anketler, gözlemler ve görüşmeler gibi teknikler kullanılarak bireyin kendini tanıması sağlanır.
• Bu işlev, bireyin kendi güçlü ve zayıf yönlerini fark etmesine yardımcı olur.

---

2. Bilgi Verme İşlevi:

• Bireye eğitsel, mesleki ve kişisel-sosyal konularda güncel ve doğru bilgiler sunulur.
• Örneğin, meslekler hakkında bilgi, üniversite ve bölüm tanıtımları, sınav sistemleri, burs olanakları gibi konularda rehberlik yapılır.
• Bu işlev, bireyin bilinçli kararlar almasını sağlar.

---

3. Yöneltme ve Yerleştirme İşlevi:

• Bireyin ilgi, yetenek ve ihtiyaçları doğrultusunda uygun eğitim programlarına, okullara veya mesleklere yönlendirilmesi sağlanır.
• Örneğin, öğrencilerin yeteneklerine uygun okul türlerine veya mesleklere yönlendirilmesi bu işlev kapsamındadır.

---

4. Uyum Sağlama İşlevi:

• Bireyin çevresine, okuluna, işine ve topluma uyum sağlamasına yardımcı olunur.
• Özellikle yeni bir ortama giren bireylerin (örneğin, okula yeni başlayan öğrenciler) uyum süreçlerini kolaylaştırmak için çalışmalar yapılır.

---

5. Geliştirme İşlevi:

• Bireyin kişisel, sosyal, eğitsel ve mesleki alanlarda gelişimini desteklemek amacıyla çalışmalar yürütülür.
• Özgüven, iletişim becerileri, sorun çözme becerileri gibi alanlarda bireyin gelişimine katkıda bulunulur.

---

6. Önleyici ve Koruyucu İşlev:

• Bireyin karşılaşabileceği olası sorunları önceden fark ederek önlem alınması sağlanır.
• Örneğin, okul devamsızlığı, sınav kaygısı, akran zorbalığı gibi sorunların önlenmesine yönelik çalışmalar yapılır.

---

7. İzleme ve Değerlendirme İşlevi:

• Rehberlik hizmetlerinin etkililiğini ölçmek ve bireyin gelişimini takip etmek amacıyla izleme çalışmaları yapılır.
• Örneğin, mezun olan öğrencilerin kariyerlerinin takip edilmesi veya yönlendirilen bireylerin durumlarının değerlendirilmesi bu işlev kapsamındadır.

---

8. Psikolojik Destek İşlevi:

• Bireyin duygusal ve psikolojik sorunlarıyla başa çıkmasına yardımcı olunur.
• Kaygı, stres, öfke, yas gibi duygusal zorluklarla başa çıkma becerileri kazandırılır.
• Bu işlev, psikolojik danışma hizmetleriyle iç içedir.

---

9. Çevre ve Aile ile İş Birliği İşlevi:

• Bireyin gelişimini desteklemek için aile, öğretmenler ve diğer paydaşlarla iş birliği yapılır.
• Ailelere yönelik rehberlik hizmetleri sunularak, bireyin destek sistemi güçlendirilir.

---

10. Kariyer Planlama ve Mesleki Rehberlik İşlevi:

• Bireyin ilgi, yetenek ve değerlerine uygun meslekleri seçmesine ve kariyer planlaması yapmasına yardımcı olunur.
• Mesleki gelişim süreçlerinde bireye rehberlik edilir.

---

11. Sorun Çözme ve Krize Müdahale İşlevi:

• Bireyin yaşadığı acil veya kritik durumlarda (örneğin, aile içi çatışma, akran zorbalığı, travma) destek sağlanır.
• Krize müdahale teknikleri kullanılarak bireyin sorunlarına çözüm bulunmasına yardımcı olunur.

---

Rehberliğin bu işlevleri, bireyin yaşamını daha sağlıklı, mutlu ve başarılı bir şekilde sürdürmesine katkıda bulunur. Bu hizmetler, özellikle okullarda psikolojik danışmanlar (rehber öğretmenler) tarafından yürütülür ve bireyin tüm gelişim alanlarını kapsar.

 

PSİKOLOJİK DANIŞMA

Psikolojik danışma, bireylerin duygusal, sosyal, eğitimsel ve mesleki sorunlarını çözmelerine, kişisel gelişimlerini desteklemelerine ve yaşam kalitelerini artırmalarına yardımcı olmak amacıyla uzman psikolojik danışmanlar (psikologlar veya psikolojik danışmanlar) tarafından sunulan profesyonel bir hizmettir. Bu süreç, bireylerin kendilerini daha iyi anlamalarına, içsel kaynaklarını keşfetmelerine ve çeşitli yaşam zorluklarıyla başa çıkma becerilerini geliştirmelerine odaklanır.

Psikolojik danışmanın temel özellikleri şunlardır:

1. Gizlilik ve Güven: Danışan ve danışman arasında kurulan güven ilişkisi, sürecin temelini oluşturur. Görüşmelerde paylaşılan bilgiler gizli tutulur.
2. Empati ve Kabul: Danışman, danışanı yargılamadan, anlayış ve kabulle dinler.
3. Bireysel Odaklılık: Her bireyin ihtiyaçları ve sorunları farklıdır. Danışma süreci kişiye özel olarak planlanır.
4. Çözüm Odaklılık: Danışman, danışanın sorunlarını anlamasına ve bu sorunlara yönelik çözümler üretmesine yardımcı olur.
5. Psikolojik Destek: Danışanın duygusal olarak desteklenmesi, zorlu süreçlerde yalnız hissetmemesi sağlanır.

Psikolojik danışmanın kapsamı oldukça geniştir ve şu alanları içerebilir:

• Kişisel Sorunlar: Kaygı, depresyon, öfke, yas, özgüven eksikliği gibi duygusal zorluklar.
• İlişki Sorunları: Aile, arkadaş veya romantik ilişkilerde yaşanan çatışmalar.
• Mesleki Rehberlik: Kariyer seçimi, iş stresi, iş-yaşam dengesi gibi konular.
• Eğitimsel Danışmanlık: Öğrencilerin akademik başarısını artırma, sınav kaygısı, motivasyon eksikliği gibi konular.

Psikolojik danışma, bireylerin yaşamlarını daha sağlıklı ve anlamlı bir şekilde sürdürmelerine katkıda bulunur. Bu süreç, danışanın kendi güçlü yönlerini fark etmesini ve potansiyelini gerçekleştirmesini hedefler.

 

REHBERLİĞİN İLKELERİ

Çağdaşlık bir uygarlık düzeyini, bir kültürü dile getirmektedir. Çağdaş dediğimizde, yaklaşık aynı uygarlık düzeyinde olan, kültürleri birbirinden farklı da olsa aynı temel değerleri paylaşan kimseleri anlıyoruz.

Toplumları çağdaş yapan temel değerlerden en önemlisi; insan varlığına verilen değerdir. Çağdaş toplumlarda geçerli olan insan anlayışındaki evrensel değerlerden ve eğitim felsefesinden esinlenen rehberlik hizmetlerinin yürütülmesinde göz önünde bulundurulması gereken önemli bazı ilkeler vardır. Bu ilkeler şunlardır:

1.       İnsan Saygıya Değer Bir Varlıktır

Her birey sahip olduğu özellikler bakımından biriciktir. Dolayısıyla insanoğlu dili, dini, cinsiyeti, sosyal sınıfı, fiziksel ve psikolojik özellikleri, arzuları, düşünceleri, tercihleri ve kararları bakımından saygıya değer bir varlıktır. Saygı tüm bu özellikleri kapsamalıdır. Danışman karşısındaki bireyi değerli bir varlık olarak algılamalı, onun ihtiyaçlarına karşı duyarlı olmalı, onu dikkatle dinlemeli ve verdiği kararlarda gerekli bilgi ve desteği sağlamalıdır.

2.       Her Birey Seçme ve Karar Verme Özgürlüğüne Sahiptir

Günümüzde insana kendi yönünü çizmesine, kendi hayatı hakkında karar verme özgürlüğüne sahip olmasına, kendi davranışlarının sorumluluğunu üstlenmesine ve çeşitli durumlarla ilgili yaptığı tercihlerle varoluşunu ortaya koymasına fırsat verilmektedir. Bireyin seçme özgürlüğünü kullanabilmesi için önünde seçim yapabileceği alternatiflerin olması gerekir. Çağdaş demokratik toplumlar, bireylere kendilerini gerçekleştirme çabalarında kısıtlayıcı ekonomik ve siyasal engelleri kaldırma ve bireylerin özgürlük sınırlarını elden geldiği kadar genişletme çabasındadırlar Rehberlik, bireye seçme özgürlüğü tanıyan çevrelerde var olabilir ve rehberliğin görevi bireyin bu özgürlüğünü kullanabilmesi için seçenekleri algılayabilmesine ve doğru tercihler yapmasına yardımcı olmaya çalışmaktadır.

3.       Her Birey Yardıma İhtiyaç Duyar ve Yardım Almalıdır

Birey biyolojik, psikolojik ve sosyal olarak gelişimini sağlayabilmesi için başkalarının yardımına ihtiyaç duyar. Rehberliğin amacıda bireyin kendisini gerçekleştirmesine yardımcı olmaktır. Bu nedenle her birey için rehberlik hizmetleri açık olmalıdır. Rehberlik hizmetlerini sadece normalden sapanlara, özürlü ya da uyumsuz bireylere verilen bir yardım hizmeti olarak da görmemek gerekir. Rehberlik hizmetleri, koruyucu bir hizmet olduğundan sıkıntıya düşen herkes bu hizmetlerden yararlanabilir.

4.       Rehberlik Hizmetlerinde Yürütülmesinde Gönüllülük Esastır

Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi gönüllülük esasına dayanır. Hiç kimseye, bu hizmetlerden yararlanması için baskı yapılamaz. Ayrıca rehberlik hizmetleri ile ilgili görevleri yapması için hiç kimse zorlanamaz. Rehberlik hizmetleri zorlamayla değil, katılım ve işbirliği içerisinde yürütülür.

5.       Rehberlik Hizmetlerinin Yürütülmesinde Gizlilik Esastır

Rehberlik hizmetlerinin yürütülmesi esnasında danışmanın mahremiyetine saygı duyulmalı ve danışanın sırlarının saklanmasına özen gösterilmelidir. Danışanın kendisi ile ilgili paylaştığı sırları izni olmaksızın hiçbir kurum veya kişiye iletilmemelidir. Danışma ortamlarında güvenin oluşturulabilmesi için gizlilik ilkesine titizlikle uyulmalıdır.

6.       Rehberlik Hizmetlerinde Bireysel Farklara Saygı Duyulmalıdır

Bireyler yetenek, ilgi, değer, tutum, gelişim özellikleri, psikolojik, kültürel, sosyal ve ekonomik yönleri bakımından birbirinden farklılık gösterirler. Rehberlik hizmetleri yürütülürken bu özellikler göz önünde bulundurulmalıdır. Eğitim programları ve ortamı bu özellikler dikkate alınarak hazırlanmalıdır. Bedence zayıf olanın öğretmeni tarafından diğer arkadaşları gibi kilolu olmadığı gerekçesiyle azarlanması ne kadar yadırganacak şeyse aynı şekilde yeteneği düşük olanın iyi öğrenemediği gerekçesiyle azarlanması o kadar yanlıştır.

7.       Rehberlik Hizmetleri Yaşam Boyu Süren Bir Hizmettir

Rehberlik hizmetleri koruyucu ve geliştirici bir fonksiyona sahiptir. Gelişim doğumdan ölüme kadar devam eden bir süreçtir. Bu süreçte, her gelişim döneminin kendine özgü görevlerinin yerine getirilmesinde bireyler zaman zaman yardıma ihtiyaç duyabilir. Dolayısıyla bireyin yaşamı boyunca atacağı adımlarda sağlıklı kararlar alabilmesi için bu hizmetlerden yararlanmaya ihtiyacı vardır.

8.       Rehberlik Hizmetleri Profesyonel Bir Yardım Sürecidir

Rehberlik hizmetleri belli bir plan ve program dahilinde yürütülmektedir. Bu işi yürüten kişilerin alanda gerekli eğitimi almış ve gerekli yeterliliğe ulaşmış olması gerekir. Rehberlik hizmetleri uzmanların liderliğinde, idareci, öğretmen ve diğer okul personeli iş birliği içerisinde yürütülmelidir.

9.       Rehberlik Hizmetleri Bireye ve Topluma Karşı Sorumludur

Eğitim, bireye istendik davranışların kazandırılması amacını güder. Rehberlik faaliyetleri yürütülürken bu amaca dikkat edilmelidir. Bireyin toplumun desteği olmaksızın kendini gerçekleştirmesi mümkün değildir. İsteklerini toplumla çatışmadan gidermeyi öğrenmesi noktasında rehberlik hizmetleri gerekli desteği sağlamalıdır. Bu açıdan bakıldığında rehberliğin, bireyi toplumla karşı karşıya getirme gibi bir amacı taşımadığı net olarak görülür. Aksine rehberliğin amacı bireyin topluma dinamik bir uyum gösterebilmesi için gerekli duyarlılığı ve beceriyi kazanmasına yardım etmektir.

10.     Rehberlik Hizmetleri Eğitimin Ayrılmaz Bir Parçasıdır

Eğitimin, öğretim ve yönetim gibi geleneksel iki işlevinin yanında gelişmekte olan rehberlik hizmetleri üçüncü temel ayağını oluşturmaktadır. Rehberlik hizmetleri yürütülürken eğitimin diğer fonksiyonları ile ahenk içerisinde olmasına dikkat edilmelidir. Rehberlik hizmetleri bir eğitim hizmeti olarak düşünülmeli, eğitimden ayrı ama eğitim için yürütülen bir hizmet olarak anlaşılmamalıdır.

 

REHBERLİK NE DEĞİLDİR

Rehberlik, bireylerin kişisel ve sosyal gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan profesyonel bir yardım sürecidir. Ancak, rehberliğin ne olduğu kadar ne olmadığı da önemlidir. Rehberliğin ilkeleri açısından bakıldığında, rehberliğin şu unsurları içermediği söylenebilir:

1. Öğüt Verme veya Tavsiye Verme:

• Rehberlik, bireye doğrudan ne yapması gerektiğini söylemekten ziyade, onun kendi kararlarını almasına yardımcı olmayı hedefler.
• Bireyin kendi potansiyelini keşfetmesine ve kendi çözümlerini üretmesine odaklanır.
• Rehberlikte bireyin kendi kararlarını kendisinin vermesi esastır.

2. Yargılama veya Eleştirme:

• Rehberlik, bireyi yargılamadan veya eleştirmeden, onun duygularını ve düşüncelerini anlamaya çalışır.
• Bireye saygı duymak ve onun farklılıklarını kabul etmek rehberliğin temel ilkelerindendir.
• Bireyin gizliliği esastır.

3. Zorlama veya Baskı Uygulama:

• Rehberlik, gönüllülük esasına dayanır. Bireyi rehberlik hizmeti almaya zorlamak veya baskı uygulamak rehberliğin ilkeleriyle çelişir.
• Rehberlikte işbirliği esastır.
• Bireyin kendi tercihleri önemlidir.

4. Sihirli Çözümler Sunma:

• Rehberlik, bireyin sorunlarını anında çözecek sihirli bir formül değildir.
• Rehberlik, bireyin sorunlarıyla başa çıkmak için gerekli becerileri kazanmasına ve kendi çözümlerini üretmesine yardımcı olan bir süreçtir.
• Rehberlikte rasyonellik esastır.

5. Acıma veya Merhamet Duygusuyla Yaklaşma:

• Rehberlik, bireye acımak veya merhamet duymak yerine, onun güçlü yönlerini ve potansiyelini görmeye çalışır.
• Bireyin kendi sorunlarıyla başa çıkma becerisini desteklemeyi ve ona özgüven kazandırmayı amaçlar.
• Rehberlikte objektiflik esastır.

6. Bireyin Yerine Karar Verme:

• Rehberlikte bireyin kendi kararlarını kendisinin vermesi esastır.
• Rehberlik, bireyin karar verme sürecine yardımcı olur, ancak onun yerine karar vermez.

Özetle: Rehberlik, bireyin kendini tanımasına, potansiyelini keşfetmesine ve kendi kararlarını almasına yardımcı olan profesyonel bir süreçtir. Rehberlik, öğüt verme, yargılama, zorlama, sihirli çözümler sunma veya acıma duygusuyla yaklaşma gibi unsurları içermez.

 

REHBERLİK ve PSİKOLOJİK DANIŞMA SERVİSİ

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi (PDR), bireylerin kişisel, eğitsel, mesleki ve sosyal gelişimlerini desteklemeyi amaçlayan bir hizmet birimidir. Bu servis, özellikle eğitim kurumlarında (okullar, üniversiteler vb.) öğrencilerin kendilerini tanımalarına, yeteneklerini keşfetmelerine, problem çözme becerileri geliştirmelerine ve yaşamlarına dair sağlıklı kararlar almalarına yardımcı olur. Aynı zamanda, bireylerin duygusal ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılamak için de çalışır.

 

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisinin Temel İşlevleri:

1. Kişisel Rehberlik:

   - Bireylerin kendilerini tanımalarına, duygusal ve sosyal gelişimlerine destek olur.

   - Özgüven, iletişim becerileri, stres yönetimi gibi konularda yardım sağlar.

   - Kişisel sorunların çözümüne yönelik danışmanlık hizmeti sunar.

 

2. Eğitsel Rehberlik:

   - Öğrencilerin akademik başarılarını artırmaya yönelik çalışmalar yapar.

   - Verimli ders çalışma teknikleri, sınav kaygısıyla başa çıkma, zaman yönetimi gibi konularda rehberlik eder.

   - Okula uyum, öğrenme güçlükleri ve eğitsel kararlar gibi alanlarda destek sağlar.

 

3. Mesleki Rehberlik:

   - Bireylerin ilgi, yetenek ve değerlerine uygun meslek seçimleri yapmalarına yardımcı olur.

   - Kariyer planlama, mesleki gelişim ve iş hayatına hazırlık konularında rehberlik eder.

   - Meslekler hakkında bilgilendirme ve mesleki yönlendirme çalışmaları yapar.

 

4. Psikolojik Danışma:

   - Bireylerin duygusal ve psikolojik sorunlarını çözmelerine yardımcı olur.

   - Aile, arkadaşlık ilişkileri, özgüven, kaygı, depresyon gibi konularda danışmanlık hizmeti sunar.

   - Gerektiğinde bireyleri uzmanlara (psikiyatrist, psikolog vb.) yönlendirir.

 

5. Önleyici ve Gelişimsel Çalışmalar:

   - Bireylerin potansiyellerini en üst düzeyde kullanmalarına yardımcı olacak programlar geliştirir.

   - Şiddet, madde bağımlılığı, akran zorbalığı gibi sorunların önlenmesine yönelik çalışmalar yapar.

 

Kimler Yararlanabilir?

- Öğrenciler (okul öncesi, ilköğretim, ortaöğretim, üniversite)

- Ebeveynler

- Öğretmenler ve eğitimciler

- İhtiyaç duyan her birey

 

Hizmetin Önemi:

Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servisi, bireylerin sağlıklı bir şekilde gelişmeleri, potansiyellerini gerçekleştirmeleri ve topluma uyum sağlamaları için kritik bir rol oynar. Bu hizmet, özellikle ergenlik dönemindeki gençler için duygusal ve sosyal destek sağlayarak, onların yaşamlarını daha iyi yönetmelerine yardımcı olur.

 

REHBERLİĞİ YENİDEN DÜŞÜNMEK

Rehberlik, bireylerin potansiyellerini keşfetmelerine, doğru kararlar almalarına ve yaşamlarını daha anlamlı hale getirmelerine yardımcı olan kritik bir süreçtir. Ancak, teknolojinin hızla geliştiği ve bilgiye erişimin kolaylaştığı günümüzde, rehberliğin geleneksel işlevleri ve yöntemleri yeniden değerlendirilmelidir. Rehberliği birçok yönüyle anlatmaya ve açıklamaya çalıştık. Rehberlik hizmetlerinden en iyi şekilde faydalanmak için rehberliğin ne olduğunu ne olmadığını, ilkelerini, amaçlarını bilmek gerekir.

Teknolojinin son hızla geliştiği çağımızda rehberliğin işlevlerinin de değişeceğini tahmin etmek zor değil. Aslında bütün öğretmenlik alanlarının bilgiye ulaşmanın aşırı derecede kolaylaştığı bu çağda birer rehber rolüne girecekleri öngörülebilir. Öğrencinin bilgiye ulaşması kolay olacak ama hangi bilgiye ne zaman hangi amaçlarla ulaşması gerektiği konusunda öğretmenlerinin rehberliğine ihtiyaç duyacak.

Çağımız bilgi çağı her açıdan bilgi seline kapılıyoruz ve tarihte görülmemiş yoğunlukta bilgiye maruz kalıyoruz; bu noktada bilginin çok olması ve sel gibi üzerimize gelmesi bilgiyi kolay ulaşılabilir yapıyor olsa bile tüm bilgileri almanın imkânsız olduğu düşünülürse bilgiyi ayırt edecek, ihtiyaca göre kategorilendirecek ve bireye öğrenmeyi öğretecek danışmanlara ihtiyaç duyulacak. Bilgiye ulaşmak kolay ve ucuz ama bilgiyi edinmek zor olacak. İşte bu noktada rehberlik hizmetlerine duyulan ihtiyaç artacak. Günümüzde bunun etkileri her geçen gün kendini hissettiriyor, rehberlik hizmetlerini ideal ölçülerde yapmak ise mevcut rehberlik normları ve rehberliğe bakış açısıyla imkânsız hale geliyor. Bilgi çağında, bireyler her zamankinden daha fazla bilgiye maruz kalmaktadır. Bu durum, bilgiye ulaşmayı kolaylaştırırken, doğru ve gerekli bilgiyi ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Bu nedenle, rehberlik hizmetlerinin temel amacı, bireylere bilgiye erişim sağlamaktan ziyade, onları doğru bilgiye yönlendirmek, eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek ve öğrenmeyi öğretmek olmalıdır.

Öğretmenler, bu yeni rehberlik anlayışında önemli bir rol oynamaktadır. Öğrencilerin bilgiye ulaşmalarına yardımcı olmanın yanı sıra, onları doğru bilgi kaynaklarına yönlendirmeli, öğrenme stratejileri geliştirmelerine destek olmalı ve kişisel gelişimlerini teşvik etmelidirler.

Rehberlik sihirli çözümler üretmez; rehberlik rasyonel, ayakları yere sağlam basan çözümler peşindedir. Bu nedenle rehberlik hizmetlerinden faydalanırken olabildiğince açık ve şeffaf olmak zorundayız. Rehberliğin ilkelerini, amaçlarını, fonksiyonlarını bilmek sizin rehberlik hizmetlerinden en etkin bir şekilde faydalanmanızı sağlayacaktır. Eminim aklınızda cevaplanmayı bekleyen birçok soru vardır. Bu soruların hepsinin cevabını belki bulamayacaksınız ama tercihlerinizi makul ölçülerde sınırlarsanız gitmeniz gereken yolun ana hatlarını blabileceksiniz.

Sonuç olarak bilgi çağında rehberlik, bireylerin kişisel ve profesyonel gelişimleri için vazgeçilmez bir araçtır. Geleneksel rehberlik anlayışının ötesine geçerek, bireylere bilgiye erişim, eleştirel düşünme, öğrenme stratejileri ve kişisel gelişim konularında destek sağlamalıdır. Rehberlik hizmetlerinden en iyi şekilde yararlanmak için, bireylerin, rehberlerin ve eğitim kurumlarının işbirliği içinde çalışması ve rehberlik ilkelerine uygun davranması gerekmektedir.

Mevla ATALAY

Tatvan Fen Lisesi

Okul Rehberlik Öğretmeni